abd haberleri canlı haber
Antik Tarih

Atina’da Sofistler ve Sokrates

Peisistratos ailesinin kesintileriyle birlikte kırk yıla yakın süren tiranlık döneminde Solon’un kurduğu anayasal düzene dokunulmamıştır. Atina’da büyük imar faaliyetleri başlatılmıştır.  Bu süreçte Atina polis‘i için kentsel yaşamın fiziki görüntüsü ortaya çıkmıştır. Halkın desteği ile İÖ 508 yılında Kleisthenes göreve geldi. Reformlarıyla yurttaşları coğrafya temelli 10 kabileye ayırmış ve bu yolla aristokratların devlet yönetimindeki tekelini kırmayı hedeflemişti. Getirdiği anayasal düzenlemelerle polis kurumları geliştirilmiş ve halkın büyük oranda devlet yönetimine katılımı sağlanmıştı. Daha sonra dış politikalarda yaşanan gelişmeler ve İÖ 461 yılında başlayıp 30 yıl süren Perikles Dönemi’nde Atina en güçlü ve verimli dönemini yaşamıştı.

Perikles Dönemi’nde Atina siyasal ve toplumsal yaşamına ayak uydurabilmek, yeni bir eğitim biçimini gerektirir olmuştu. Bireyin, bireysel çıkarların merkezde olduğu yeni eğitim biçiminin Atina’daki sürdürücüleri Sofistler olmuştu. Sofistlere göre retorik en temel bilimdir ve onlara göre her bilgi görecelidir ve her şey tartışılmalıdır. Sofistler, hitabet eğitimi vererek kişilerin bireysel davalarında önde gelmelerini sağlamaya çalışmışlardır. Bu düşünürler, ortak bir görüş ile bir okul etrafında toplanmamışlar, para karşılığı istek ve beklentilere yönelik düşünceler etrafında derslerini sürdürmüşlerdi. Birinci kuşak sofistler arasında Protagoras, Prodikos, Gorgias ve Hippias gibi düşünürler yer alır. Atina’da ders veren bu düşünürler Atinalı olmadıkları gibi retoriğin sistematik olarak doğuşu da Atina’da değil, Sicilya Adası polis’i Syracusai’de yaşanan siyasal gelişmeler sonrasında olmuştur.

Retorik eğitimi ile birlikte Atina’da orta sınıfın gücü de artmıştır. Önceleri başarı ve saygınlık için önemli olan, sosyal statü iken artık siyasal yaşam, konuşmalara ve tartışmalara yönelmiştir. Dolayısıyla Sofistler Atina içinde önemli politik dönüşümlere neden olmuşlardır. Sokrates, İÖ 469-399 yılları arasında Sofistlerle aynı agorada yaşamış ve o da Sofistler gibi kendine konu olarak insanı seçmiştir.  Sorguladığı kişileri doğru bilgiye ulaştırmada kullandığı yöntem, dini ve siyasi açıdan toplumda tepki ile karşılanmış ve İÖ 399 yılında Sokrates Atina’da idama mahkum edilmiştir. Platon, Sokrates’in Savunması olarak Türkçeleştirilmiş eserinde konuyu irdelemiştir.

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu
İstanbul evden eve nakliyat izmir dijital ajans dijital pazarlama vds satın al