Refik Soykut tarafından yayımlanan (Ankara 1971) ve bir giriş ile yedi kısımdan meydana gelen bu eserin insanoğlunun bir yol arama ve kendine dönüş çabası düşüncesiyle kaleme alındığı anlaşılıyor.
Eserin giriş kısmında yazar, 1950’li yıllardaki hatıratından, dostlarıyla olan anılarından bazı kesitler ve Kırşehir’in tarih içindeki yeri hakkında bilgi verir. Akabinde yabancı hayranlığına eleştirel bir gözle bakar ve öze dönmekten bahseder. Bunu takiben Anadolu Selçukluları döneminde Kırşehir’in tarihî ve kültürel yerine, bilim yuvası olan medreselere, Âşık Paşa’nın Garibnâmesi gibi Kırşehir’de Türkçe olarak kaleme alınan esere ve Anadolu’da Ahilik teşkilatının kurucusu olarak bilinen Ahi Evran’a ve Ahilikle ilgili uygulamalara işaret eder. Ahiliğin tarihî kısmında ise genel olarak fıkıh, fütüvvet, fütüvvetin Anadolu’ya gelişi, Ahilikte iktisadın yeri üzerinde kısaca durulur. Sonra Ahiliğin temeli olarak üç önemli unsur yazarca ön plana çıkarılır: Ahlak-Akıl-Bilim.
Yazar, Ahilik kurumu ile ilgili geleneksel ve hukukî uygulamaları, eserin ayrı bir kısmında ele alır ve bu kuruma mensup olanları toplumun orta kesimi olarak kabul eder. Ahilikte temel bazı prensiplerin günümüze uyarlanışı ile ilgili görüşler ise eserin son kısmında yer alır.
Halk kesimine hitap edilecek bir tarzda kaleme alınan bu eserin sonuç kısmında yazar, Ahiliğin ahlak ve akıl ile beslenen, bilim ve çalışma ile güçlenen bir felsefî düşünce olduğunu vurgular.
İlhan ŞAHİN
